Emtia piyasasında son dönemde büyük bir yükseliş yaşayan kakao fiyatları, 2024 yılının sonlarına yaklaşırken tarihi bir zirveye ulaştı. ABD'de faaliyet gösteren Intercontinental Exchange borsasında, kakao fiyatı ton başına 12.931 dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Bu yükseliş, yıl başından bu yana %200’ün üzerinde bir artışa işaret ederken, özellikle arza yönelik endişeler ve iklimsel etkiler bu artışı tetikledi.
Arz Sorunları ve Olumsuz Hava Koşulları Fiyatları Yükseltti
Kakao fiyatlarındaki bu rekor artış, özellikle Batı Afrika'daki olumsuz hava koşullarının ve üretim sorunlarının etkisiyle gerçekleşti. Fildişi Sahili ve Gana gibi büyük kakao üreticisi ülkelerdeki düşük üretim ve zayıf hasatlar, küresel kakaoda arz sıkıntısına yol açtı. Bu durum, kakao fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Fildişi Sahili’nde kakao çekirdeklerinin kalitesiz olduğu gerekçesiyle bazı ihracatçıların ürünleri reddetmesi, küresel arzı daha da zorlaştırdı. Aynı zamanda, uzun süreli kuraklık ve şiddetli yağmurlar, kakao ağaçlarını olumsuz etkileyerek üretimi düşürdü. Bu sorunların başında, kakao ağaçlarının ölümüne yol açan CSSVD virüsü yer alıyor.
Kakao fiyatlarındaki bu yükselişi destekleyen bir diğer faktör, Gana'daki zayıf mahsul nedeniyle 350 bin ton kadar kakao çekirdeği teslimatının gelecek sezona ertelenmesi oldu. Ayrıca, Ganalı çiftçilerin daha yüksek kazanç sağlamak için kakao çekirdeklerini komşu ülkelere kaçırdığına dair çıkan haberler de fiyatların artmasına katkı sağladı.
Avrupa'dan Gelen Düzenlemeler Fiyatları Etkiledi
Avrupa Parlamentosu'nun, ormanlara zarar verilerek üretilen kakao ve diğer ürünlerin AB’ye ithalatını engellemek amacıyla kabul ettiği yeni kuralların bir yıl ertelenmesi kararı, kakao fiyatlarının yükselmesine bir diğer etken oldu. Bu karar, kakao arzını etkileyebileceği ve fiyatları daha da yukarı taşıyabileceği için piyasada önemli bir gelişme olarak kaydedildi.